Görünmezi Korumak: Data Motanka

Data Motanka, algoritmalar tarafından yönlendirilen kültürde bakım, hafıza ve görünürlük üzerine düşünen bir dijital sanat serisidir. Seri, merkezi bir illüstrasyon ile yeniden yorumlanmış beş geleneksel Slav tekstil bebeğinin (motanka) simgesel portrelerinden oluşur; bu bebekler kodlanmış, kadınsı ve kültürel olarak içkin bilginin taşıyıcıları olarak tasavvur edilir.

Her bebek dijital dolaşıklığın farklı bir yönünü temsil eder: arşivleme, ses, nöral mantık, ritüel bağlantı ve ekolojik hafıza. Nakışlı önlüklerinde mikroçipleri, dalgaları, sinir ağlarını ya da gezegensel kodu çağrıştıran görsel metaforlar bulunur; yumuşak tekstil gelenekleriyle hesaplama estetiğini birleştirir. Etraflarındaki desenler, bastırılmış dilleri ve silinmiş bilgi sistemlerini çağrıştıran Eski Slav alfabelerini ince bir biçimde işler.

Yapay zeka kullanılmadan dijital sanat olarak üretilen bu seri, algoritmik yazarlığı sorgularken tematik olarak yapay zekânın kültürel anlatılar üzerindeki etkisini ele alır. Atalara ait görsel kodları silinmeye karşı feminist bir direniş biçimi olarak geri kazanır ve şu soruyu sorar: Makineler neyin görünür olacağına karar verdiğinde ne kaybediyoruz?

Kadınların hem yaşamın hem de verinin görünmeyen koruyucuları olarak rollerine odaklanan Data Motanka, teknolojinin sömürücü değil, karşılıklı bir ilişki kurduğu; hikâyelerin sıralanmadığı, onurlandırıldığı bir dünya tasavvur eder.